Jak skłonić dzieci do sprzątania zabawek? W jakim wieku należy uczyć dzieci domowych obowiązków? Postaramy się odpowiedzieć na te pytania i doradzić jak również poprzez zabawę nauczyć dzieci wykonywania drobnych domowych prac i dostosować czynności do wieku przedszkolaka. Przedstawimy kilka wskazówek, które pomogą skutecznie nakłonić malucha do posprzątania swoich zabawek czy ubrań, a także wykonania innych czynności w domu.

Jak zachęcić dziecko do prac domowych?

Nie krzycz i nie przekupuj prezentami

Przede wszystkim nie wolno na dzieci krzyczeć i przekupywać ich prezentami, ponieważ takie metody przynoszą efekty tylko na krótką metę, a w dłuższej perspektywie u dziecka będzie rosła niechęć do danego zadania. Gdy zatem zostanie spuszczone z oka, nie będzie samodzielnie wykonywać powierzonych mu prac.

Używaj prostych poleceń 

Ważne jest również, żeby używać skomplikowanych poleceń ani wydawać ich w momencie konfliktu. Rodzice powinni mieć przyjazny i miły ton głosu tak, by maluch się ich nie bał. Dzieci wymagają także konkretnych komend należy zatem powiedzieć: „Wrzuć zabawki do pojemnika” a nie „Posprzątaj po sobie,” bo maluch nie będzie wiedział, co tak naprawdę ma zrobić.

Daj swojemu dziecku dobry przykład

Przede wszystkim warto wykorzystać to, że dzieci naturalnie naśladują dorosłych, przebierając się w ich ubrania czy wykonując podobne do nich czynności. Kiedy więc sami będziemy sprzątać na oczach dzieci i wyposażymy je w podobne „dorosłe” gadżety, maluch z pewnością będzie nam chętnie towarzyszył.

A może by tak zamienić sprzątanie w… zabawę?

Dobrze byłoby także zamienić sprzątanie po zabawie w kolejną…zabawę. Możemy na przykład sprzątać na czas, a szybszy otrzyma nagrodę. I tu pojawia się kolejna ważna kwestia, nie wolno bowiem zapomnieć o nagrodzie dla malucha. Nie powinny to być jednak nagrody pieniężne czy rzeczowe, a pochwały czy naklejki, po których uzbieraniu możemy podarować dziecku jakiś drobiazg. Ciekawą alternatywą jest także sporządzenie listy obowiązków dla całej rodziny. Każdemu jej członkowi powinny być przypisane jakieś zadania do wykonania.

Takie same zadania dla dzieci w różnym wieku? Na pewno nie

3-latki angażujemy do prostych prac, wykorzystując ich ciekawość. Dzieci w tym wieku poradzą sobie z porządkowaniem swojego pokoju, układaniem zabawek, książeczek i zbieraniem klocków. Mogę być również pomocne przy wkładaniu ubrań do pralki, karmieniu domowych zwierząt, ścieraniu kurzu, wycieraniu podłogi po wylaniu napoju, sortowaniu skarpetek i wyrzucaniu papierków do kosza.

U nieco starszych dzieci w wieku 4 i 5 lat entuzjazm do wspólnego sprzątania odrobinę słabnie. Jednak to najlepszy okres na naukę nowych, trudniejszych czynności. Oczywiście pomocne na tym etapie rozwoju jest przedszkole, które uczy dzieci m.in. sprzątania po sobie. Porę wykonywania czynności domowych warto dostosować do dziecka. Chętniej pomoże po zabawie, drzemce lub posiłku. Dla dzieci w tym wieku ogromną frajdą może być pomoc w kuchni podczas gotowania. Przedszkolak z przyjemnością wykona bezpieczne czynności, jak choćby mieszanie, lepienie z ciasta, układanie dodatków do kanapek. Tego typu zadania rozwijają również manualnie. 5-latek może również rozpakować zakupy, odnieść brudne rzeczy do prania, sprzątnąć naczynia po posiłku albo pomóc w nakryciu stołu czy ścieleniu łóżka.

Dziecko w wieku od 6 do 8 lat może zajmować się zwierzęciem, sprzątać klatkę lub akwarium oraz karmić pupila. Poradzi sobie również z myciem podłogi oraz z odkurzaniem, zamiataniem, podlewaniem roślin, wyrzucaniem śmieci, segregowaniem i układaniem ubrań czy też rozwieszaniem prania. Starszemu dziecku można pozwolić zadecydować, kiedy ma wykonać daną czynność tak, by czuło, że ma możliwość podejmowania jakiś samodzielnych decyzji. Warto jednak zaproponować na przykład dwa dni, spośród których ma wybrać jeden. Trzeba także pamiętać, że kilkuletnie dzieci będą zadowolone, gdy to my wykażemy się jakąś niewiedzą i poprosimy je o pomoc. Możemy na przykład poprzestawiać zabawki i spytać czy wszystko leży na swoim miejscu, bądź poprosić o wskazanie miejsca, gdzie leżą inne misie.

Nie zapomnij wytłumaczyć dziecku po co to wszystko

Nie zapominajmy, że dziecko z pewnością spyta nas o cel sprzątania. Warto wytłumaczyć, że po to, żeby było ładnie i zdrowo w domu, bo kurz i brud są niezdrowe dla dzieci, dorosłych i zabawek także. Aby ułatwić maluchowi uporanie się z bałaganem warto byłoby zaopatrzyć się w kolorowe pudła i skrzynie, które będą nie tylko estetycznie wyglądać, ale także ułatwią segregowanie rzeczy. Ostatnią, ale jakże istotną zasadą jest konsekwencja. Nie wolno bowiem odpuszczać, gdy dziecko krzyczy, żeby rodzic sam sobie posprzątał. To właśnie wtedy musimy wytrwale i spokojnie tłumaczyć dziecku dlaczego ma wykonać to zadanie, tłumacząc, że ”To twój pokój, ale musi w nim być czysto, jak ktoś do ciebie przyjdzie” albo „żeby zabawkom było miło w nim mieszkać”.

Grzegorz Traczyk