Kruchość i wdzięk na wyjątkowej wystawie

 

 

 

KONSTANCIN-JEZIORNA Jeszcze do jutra w Konstancińskim Domu Kultury można oglądać wystawę porcelany ćmielowskiej „Kruchość i wdzięk”. Jest ona częścią największej tego typu prywatnej kolekcji w Polsce. Wstęp wolny

Jej właścicielką jest Aurelia Kuran-Puszkarska, mieszkanka Konstancina-Jeziorny. Z letniskiem była związana również rodzina Druckich-Lubeckich, właścicieli ćmielowskiej fabryki porcelany.

Porcelanę wynaleziono w Chinach już w VII wieku. Jednak w Europie odkryto ją dopiero na początku XVIII w. Końca tego stulecia sięgaja początki ćmielowskiej fabryki o wielowiekowych tradycjach. Jej wyroby należą do światowej czołówki. Niewielką, ale niezwykłą część tego dorobku można podziwiać w Hugonówce.

Aurelia Kuran-Puszkarska od 20 lat mieszka w Konstancinie i mniej więcej od tylu lat zajmuje się kolekcjonowaniem porcelany. Obecnie jej zbiór, liczący ponad dwa tysiące obiektów, jest największą prywatną kolekcją porcelany ćmielowskiej w Polsce. Początkiem kolekcji był zakup serwisu Kula w 1995 r. na targu staroci w Zakopanem. Kolejne obiekty kolekcjonerka nabywała podczas podróży służbowych, poznając rynek antykwaryczny w Polsce. W latach 1998-2006 dokonała większości zakupów, które następnie zdecydowała się usystematyzować. W 2015 r. postanowiła swój zbiór skatalogować i uporządkować. W najbliższym czasie zamierza uzupełniać kolekcję przede wszystkim obiektami z lat 60. i 70. XX w. a jednocześnie przekazać część zbiorów do różnych kolekcji muzealnych.

Najstarsze zabytki, z okresu gdy właścicielem fabryki była związana z Konstancinem rodzina Druckich-Lubeckich, mają zostać przekazane Muzeum Konstancina. Przedstawiciele rodziny w latach 1910-1926 mieszkali w willi Eugenia (obecnie Natemi) przy ulicy Sienkiewicza. To tutaj 3 września 1919 r. odbyło się wesele Zofii Katarzyny Druckiej-Lubeckiej znanej lepiej po ponownym zamążpójściu jako Zofia Chomętowska, jedna z najwybitniejszych polskich fotografek. Powstanie muzeum jest planowane w remontowanej willi Kamilin przy ul. Piłsudskiego.

Kolekcja Aurelii Kuran-Puszkarskiej składa się w większości z przedmiotów o charakterze użytkowym: garniturów do kawy i herbaty, serwisów stołowych, zestawów do deserów oraz obiektów o charakterze dekoracyjnym, takich jak wazony i figurki. W kolekcji wyróżnić można trzy zasadnicze grypy eksponatów, które prezentowane są na wystawie. Pierwsza to obiekty z lat 1900-1914, kiedy fabryka należała do rodziny Druckich–Lubeckich; druga to serwisy z okresu dwudziestolecia międzywojennego i trzecia – obiekty z lat 60. i 70. XX w.

Porcelana z lat 1900-1914 jest wyjątkowo delikatna, cienka i przeświecająca, o starannie opracowanych formach i wysublimowanej, niekiedy reliefowej dekoracji. Zgodnie z tendencjami epoki, a szczególnie rozwojem secesji, w zdobiących ją dekoracjach oprócz motywów klasycystycznych, jak meander czy akant, pojawiły się motywy roślinne typowe dla polskiego krajobrazu, komponujące się z lekko kremowym odcieniem porcelany.

Z okresu dwudziestolecia międzywojennego, gdy fabryka zaczęła produkować nowe fasony o uproszczonych kształtach i rodzimie brzmiących nazwach, na wystawie są prezentowane serwisy Gniezno, Cieszyn i Ćmielów.

Wśród eksponatów są perełki, unikane, nagradzane wzory, m.in. porcelana produkowana na potrzeby odrodzonego państwa – serwis Empire na nóżce, który jako Prezydencki przeznaczony był do siedziby Ignacego Mościckiego. Natomiast serwis Bałtyk był zaprojektowany dla dwóch polskich transatlantyków – MS Piłsudski i MS Batory. Uwagę przyciągają też serwisy kawowe w stylistyce art deco: Kaprys, Płaski i Kula. Ich geometryzujące kształty i dekoracja w odważnej, żywej kolorystyce powodują, że do dziś można uznawać je za nowoczesne. Okres powojenny w historii fabryki ćmielowskiej, upaństwowionej w 1946 r., reprezentują serwisy Goplana, Krokus, Carry i Ida powstałe wg projektów Wincentego Potackiego oraz serwisy Dorota i Ina zaprojektowane przez Lubomira Tomaszewskiego.