PIASECZNO Radni Joanna Otręba i Maciej Dłużniewski apelują o większą transparentność pracy samorządu, zwracając uwagę na konieczność umożliwienia mieszkańcom rejestrowania posiedzeń komisji. Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich poparło stanowisko radnych, podkreślając, że prawo do jawności obrad wynika z Konstytucji RP.
Spór dotyczący możliwości nagrywania obrad komisji Rady Miejskiej w Piasecznie wybuchł po posiedzeniu Komisji Oświaty, które miało miejsce 22 sierpnia 2024 r. Mieszkańcy, zaniepokojeni zmianą na stanowisku dyrektora Centrum Edukacyjno-Multimedialnego, chcieli zarejestrować przebieg obrad. Napotkali jednak opór ze strony przewodniczącej komisji Olgi Śmietanowskiej, która zakazała nagrywania, argumentując brak technicznych możliwości oraz powołując się na brak takiej praktyki. Decyzję tę wsparła przewodnicząca Rady Miejskiej, Katarzyna Wypych.
Zaskoczeni zakazem mieszkańcy oraz radni Joanna Otręba i Maciej Dłużniewski, natychmiast podnieśli głosy sprzeciwu, twierdząc, że takie działania naruszają ich konstytucyjne prawo do wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej oraz rejestrowania ich przebiegu.
Radni żądają przejrzystości
W odpowiedzi na tę sytuację, radna Joanna Otręba złożyła interpelację, w której domaga się wprowadzenia konkretnych rozwiązań zwiększających transparentność pracy samorządu. Proponuje zakup sprzętu do nagrywania posiedzeń komisji oraz publikację nagrań w Internecie. Radna podkreśla, że takie działania nie tylko zagwarantują obywatelom prawo do informacji, ale także wyeliminują wątpliwości i plotki, które często pojawiają się po takich obradach.
– To łamanie prawa – stwierdziła wprost radna Otręba. – Konstytucja RP w art. 61 jasno gwarantuje obywatelom prawo do dostępu do informacji publicznej, w tym również możliwość rejestracji dźwięku i obrazu z obrad komisji. Obywatele mają prawo wiedzieć, co dzieje się na posiedzeniach, które dotyczą ich bezpośrednio.
Nie było możliwości technicznych
Przewodnicząca Rady Miejskiej, Katarzyna Wypych, wyjaśnia, że nie zakazywała nagrywania posiedzeń komisji, lecz zwróciła uwagę na brak odpowiedniego przygotowania technicznego w tamtym momencie. Wypych podkreśliła, że istnieje możliwość udostępnienia protokołów z posiedzeń, a przewodnicząca Komisji Oświaty Olga Śmietanowska zaproponowała wyznaczenie innego terminu, w którym warunki techniczne pozwolą na rejestrację obrad.
Stanowisko Biura Rzecznika Praw Obywatelskich
Mieszkańcy Piaseczna, powołując się na swoje konstytucyjne prawa, zwrócili się o pomoc do Biura Rzecznika Praw Obywatelskich. W odpowiedzi, Rzecznik potwierdził, że prawo do jawności i dostęp do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej, takich jak rady gmin, jest zagwarantowane w art. 61 Konstytucji RP oraz w ustawie o samorządzie gminnym. Co więcej, obywatele mają prawo do rejestrowania zarówno dźwięku, jak i obrazu z takich posiedzeń, pod warunkiem że nie stoi to w sprzeczności z przepisami dotyczącymi ochrony danych osobowych czy bezpieczeństwa.
W swoim stanowisku Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich podkreśliło, że w art. 11b ustawy o samorządzie gminnym przewidziano, iż działalność organów gminy jest jawna. Obywatele mają prawo wstępu na posiedzenia rady gminy i jej komisji, a także dostęp do dokumentów wynikających z wykonywania zadań publicznych. Obejmuje to również prawo do rejestrowania obrad. Rzecznik przypomniał również, że ograniczenia jawności mogą wynikać wyłącznie z ustawowych przesłanek, takich jak ochrona tajemnicy państwowej lub prywatności, jednak żadne z obowiązujących przepisów nie przewidują ograniczeń w zakresie rejestrowania przebiegu posiedzeń komisji.
Rzecznik zaznaczył także, że zgodnie z orzecznictwem sądowym, prawo obywateli do obecności na posiedzeniach i ich rejestrowania powinno być interpretowane szeroko. W przypadku posiedzeń komisji, które mają charakter kolegialny, jest to w pełni uzasadnione, gdyż działalność tych organów dotyczy spraw publicznych, a obywatele mają prawo do nadzoru nad pracą swoich przedstawicieli.
Co dalej?
Sprawa możliwości nagrywania obrad komisji w Piasecznie wciąż budzi kontrowersje. Radni Otręba i Dłużniewski nie zamierzają ustąpić i nadal będą walczyć o pełną transparentność działań samorządu. Oczekują, że władze miasta wprowadzą rozwiązania, które pozwolą mieszkańcom na łatwy dostęp do informacji o działalności Rady Miejskiej i jej komisji. Jak pokazuje stanowisko Biura Rzecznika Praw Obywatelskich, argumenty za wprowadzeniem takich zmian mają solidne podstawy prawne, a dalszy opór władz samorządowych może jedynie zaostrzyć sytuację.
Radni wierzą, że zwiększenie jawności i przejrzystości w samorządzie przyniesie korzyści zarówno mieszkańcom, jak i urzędnikom, eliminując wszelkie niejasności i nieporozumienia. Jak dotąd jednak, konkretne działania w tej sprawie nie zostały podjęte.