Skarb Urzecza będzie miał swoje muzeum

GÓRA KALWARIA W Czersku powstanie muzeum prezentujące tzw. szkutę czerską. To pierwszy odkryty w Polsce tak dobrze zachowany i tak duży średniowieczny statek. Nieruchomość znajdującą się w pobliżu miejsca, w którym znaleziono statek zakupiły władze Mazowsza dla Państwowego Muzeum Archeologicznego.

Nieruchomość o pow. 27,6 tys. m kw. kosztowała 1,9 mln zł. W przyszłości powstanie tu muzeum, w którym będzie prezentowany drewniany wrak statku wiślanego, czyli tzw. szkuta czerska.

– Zakup odpowiedniej nieruchomości nie był łatwym zadaniem. Liczyła się lokalizacja, ale też powierzchnia nieruchomości. Sama szkuta jest ogromna, więc wymaga odpowiedniej wielkości budynku. Do tego trzeba doliczyć przestrzeń na sale dydaktyczne, zaplecze, parking itd. – podkreśla marszałek Adam Struzik.

Unikatowy obiekt

Szkuta czerska to pierwszy odkryty w Polsce tak dobrze zachowany i tak duży średniowieczny statek służący do spławu zboża. Łódź została zbudowana pod koniec XV w. Jej rozmiar robi wrażenie – ponad 30 metrów długości i ponad 7 metrów szerokości. Obsługiwało ją aż 20 flisaków. Prawdopodobnie statek był używany przez ponad 60 lat.

Szkutę odkryto w 2009 r. nieopodal zamku Książąt Mazowieckich w Czersku. Została wydobyta w 2018 r. Wrak statku rzecznego znajdował się w dawnym starorzeczu, stanowiącym niegdyś spławną odnogę głównego nurtu Wisły. Do czasu jego odkrycia wiedza o jednostkach pływających w tamtym czasie po Wiśle pochodziła głównie z rycin i obrazów.

Nowa atrakcja na mapie Mazowsza

Na terenie muzeum powstanie również ośrodek edukacyjny, który umożliwi odwiedzającym lepsze poznanie historii Wisły i średniowiecznego transportu rzecznego. Obecnie trwają prace konserwacyjne nad tym niezwykłym obiektem w Pracowni Konserwacji Drewna Państwowego Muzeum Archeologicznego w Rybnie.

Wojciech Brzeziński, dyrektor Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, tłumaczy, że proces konserwacji zabytków drewnianych, zwłaszcza statków i łodzi, jest procesem długotrwałym.

– Sięga on wielu lat. Wystarczy powiedzieć, że słynny statek Vasa, który został odkryty w Sztokholmie, był konserwowany przez prawie 30 lat. Oczywiście, od tego czasu nieco zmieniły się metody. Robimy to jeszcze bardziej kompleksowo. Potrzeba jednak co najmniej kilkunastu lat do zakończenia konserwacji szkuty i jej ponownego złożenia tak, aby mogła być udostępniona publiczności.

Podobnych do szkuty obiektów, które są eksponowane w muzeach nie ma zbyt wielu. Tak duże statki są rzadko wydobywane głównie ze względu na wysokie koszty i utrudnioną logistykę. Szkuta będzie więc unikatem nie tylko na skalę Polski, ale i całej Europy. Będzie jedną z największych atrakcji Mazowsza, która może przyciągnąć turystów z całego kraju. Wstępnie zakłada się, że w muzeum szkuty prezentowane będą też inne obiekty znalezione w na terenie Czerska podczas wieloletnich wykopalisk archeologicznych.

fot. UMWM